بر خلاف باور عمومی، حسابدارها فقط اظهارنامه مالیاتی پر نمی کنند بلکه می توانند جرایم درجه یک مالی را هم شناسایی کنند، کسب وکارها را حسابرسی کنند یا فقط با دولت کار کنند و شاید هم در محیط کارخانه فعالیت کنند!حسابدارها می توانند حسابدار رسمی یا CPA باشند یا در کسب وکارهای کوچک و بزرگ دفاتر مالی را ثبت کنند و دوره های مالی را ببندند. البته می توانند برای سازمان های غیرانتفاعی هم کار کنند و حتی یک شرکت مشاوره خدمات مالی داشته باشند.هر یک از این سمت ها و نقش ها تابع یک مجموعه اصول و استانداردهای حسابداری متفاوت است که تفاوت زیادی در حجم وظایف و خدمات ایجاد می کند پس بهتر است چند دقیقه وقت بگذارید و ادامه مقاله را بخوانید تا در مورد جزییات همه آن ها یاد بگیرید و دانش خود را کامل کنید:
در ادامه مقاله هر یک از این انواع را توضیح می دهیم تا درک بهتری از دنیای گسترده حسابداری داشته باشید:
هدف اصلی حسابداری مالی ثبت، ردیابی و گزارش تراکنش های مالی است که یک شخص حقوقی داشته است تا در صورت های مالی ظاهر شوند.
همه این امور باید با رعایت استانداردهای حسابداری یا GAAP انجام شوند که توسط انجمن حسابداران رسمی تنظیم می شوند تا یک روند یکنواخت گزارش دهی در همه کسب وکارها رعایت شود. البته این استانداردهای حسابداری در کشورهای مختلف با هم فرق دارند اما سیستم اصلی، سیستم حسابداری دوطرفه است و اصول اولیه هم تقریبا یکسان هستند. تفاوت عمده حسابداری کشورها در قوانین مالیاتی و حقوقی است.
حسابداری مالی همیشه به عملکرد گذشته نگاه می کند و مانند حسابداری مدیریتی رو به آینده نیست. در عوض، حسابداری مالی یک تصویر دقیق از عملکرد کسب وکار در یک دوره زمانی مشخص را فراهم می کند که در قالب صورت های مالی ظاهر می شود. صورت های مالی علاوه بر مدیران داخلی برای سهامداران خارج از شرکت مانند سرمایه گذاران و موسسات مالی تهیه می شوند که یعنی در دسترس عموم قرار می گیرند.
دو نوع متد حسابداری مالی وجود دارد:
هر دو نوع، از سیستم دوطرفه استفاده می کنند تا به دقت تراکنش های مالی را گزارش کنند اما حسابداری مالی نقدی معمولا در کسب وکارهای کوچک استفاده می شود درحالی که همه کسب وکارهای بزرگ و سهامی عام باید از حسابداری مالی تعهدی استفاده کنند.
تفاوت حسابداری نقدی و تعهدی در وقوع تراکنش نقدی است که یعنی در متد تعهدی، وقوع تعهد دریافتنی یا پرداختنی نیاز به ثبت و گزارش حسابداری دارد حتی اگر وجه نقدی هنوز رد و بدل نشده باشد.
حسابداری مدیریت در همه دنیا استفاده می شود تا برای مدیر کسب وکار اطلاعات لازم برای تصمیم گیری را فراهم کند.
اطلاعات حسابداری مدیریت در داخل سازمان به صورت انحصاری به اشتراک گذاشته می شود که در تناقض با حسابداری مالی است که برای اطلاع سانی عملکرد شرکت به سهام داران، سرمایه گذاران و موسسات مالی برای یک دوره زمانی مشخص طراحی شده است.
علاوه بر این، حسابداری مدیریت آینده نگر است و راه هایی را جستجو می کند تا بازده کسب وکار را افزایش دهد و درعین حال مدیریت را با ابزارها و منابع لازم تامین کند تا قوانین و ساختارهای قوی تری بسازد.
انواع متداول حسابداری مدیریت:
با توجه به شرایط و اطلاعات موردنیاز، هر سه نوع حسابداری مدیریت ممکن است به صورت هم زمان استفاده شوند یا شاید مدیر تصمیم بگیرد که فقط یک یا دو متد را استفاده کند.
گزارش های حسابداری مدیریت تمرکز داخلی دارند اما صورت های مالی روی عملکرد شرکت تمرکز می کنند که به سرمایه گذاران خارج از شرکت ارائه می شوند.
بر خلاف حسابداری مالی که تحت استانداردهای حسابداری انجام می شود، حسابداری دولتی توسط استانداردهای حسابداری دولتی مدیریت می شود که اصول ردیابی و گزارش دهی را در همه سطوح دولت تعیین می کند.
تفاوت اصلی بین حسابداری مالی و دولتی این است که اشخاص حقوقی دولتی از حساب های مستقلی برای کنترل درآمدها و هزینه ها استفاده می کنند؛ مثلا، اگر یک استان یک پروژه راه سازی اجرا کند همه درآمد و هزینه مربوط به این پروژه در یک حساب جداگانه نگهداری می شود. این متد ثبت و ردیابی برای کنترل دقیق بودجه کشور ضروری است تا مشخص شود که هر حساب یا پروژه چگونه عمل کرده است و پول مردم چگونه خرج می شود.
معمولا از ۵ نوع حساب دولتی استفاده می شود:
هر یک از حساب های مستقل، یک واحد مالی جداگانه محسوب می شود که کلیه منابع و مصارف هدف قرارداده شده برای حساب را ثبت می کند و به صورت جداگانه هم حسابرسی می شود تا یگ گزارش کامل در مورد نحوه مصرف بودجه و باقیمانده آن ارائه شود. داده حسابداری دولتی معمولا در اختیار عموم قرار می گیرد درحالی که برخی از انواع حسابداری مانند حسابداری مدیریت، داده را انحصارا برای داخل سازمان تهیه می کنند.
حسابداری عمومی در موسسات خدمات مالی انجام می شود که خدمات حسابداری به انواع مشتری ارائه می دهند که شامل کسب وکارهای خدماتی، تولیدی، فروشگاهی، غیرانتفاعی، دولتی و اشخاص حقیقی است.
حرفه حسابداری عمومی روی حسابرسی، مشاوره و تسلیم اظهارنامه مالیاتی، مشاوره و آنالیز صورت های مالی تمرکز می کند اما شرکت های خدمات مالی می توانند در مورد استراتژی کسب وکار، تلفیق، خرید و سیستم داخلی حسابداری هم مشاوره دهند. این شرکت ها خدمات ثبت دفاتر، حسابداری مدیریت و تهیه صورت حقوق و دستمزد هم ارائه می دهند و در مورد انتخاب و تنظیم نرم افزارهای حسابداری هم کمک فراوانی می کنند.
حسابداری بهای تمام شده یک شاخه حساس است که بهای تمام شده محصولات و خدمات کسب وکار را محاسبه می کند که معمولا به صورت داخل سازمانی در کارخانه ها استفاده می شود اما می تواند در کسب وکارهای خدماتی هم استفاده شود.
حسابداری بهای تمام شده هم به هزینه های ثابت و هم به هزینه های متغیر نگاه می کند که شامل هزینه خرید مواد اولیه، کارگران، سربار، نگهداری و تولید است که در نهایت اطلاعات مهمی مانند نقطه سربه سر درآمد و هزینه را به مدیریت ارائه می دهد.
بیشتر کسب وکارها از استانداردهای حسابداری بهای تمام شده استفاده می کنند که یک هزینه متوسط برای تولید هر واحد محصولات و خدمات به دست می آورد اما سایر متدها هم می توانند استفاده شوند.
محاسبه هزینه های تولید به مدیریت کمک می کند تا نقطه سربه سر را مشخص کند که بیانگر تساوی هزینه ها و درآمد است و درواقع نقطه ای است که سود پس از آن حاصل می شود.
حسابداری بهای تمام شده نوعی از حسابداری مدیریت است که روی آینده تمرکز می کند و اصولا برای کمک به روند تصمیم گیری مدیران استفاده می شود به جای اینکه مانند حسابداری مالی عملکرد گذشته را گزارش کند.
حسابداری حقوقی ترکیب خاصی از حسابداری، حسابرسی و تکنیک های بازرسی است که برای تحقیق و بازرسی فعالیت های مالی اشخاص حقیقی و حقوقی استفاده می شود و به صورت متداول توسط بانک ها، پلیس، وکلا و کسب وکارها استفاده می شود تا تراکنش های مالی یک پرونده قانونی را بررسی و گزارش کنند.
حسابدارهای حقوقی به صورت مستمر در پرونده های کلاه برداری استفاده می شوند و با استفاده از تکنیک های جمع آوری، آماده سازی، آنالیز و گزارش داده به روند حل پرونده کمک می کنند.
علاوه بر این، حسابدارهای حقوقی ممکن است برای ایجاد یا اصلاح داده مالی فراخوانده شوند و در دادگاه حاضر شوند تا مشاهدات خود را گزارش کنند.
بر خلاف سایر انواع حسابداری که توسط انجمن حسابداران رسمی سازمان دهی می شوند، حسابداری مالیاتی زیر نظر سازمان دارایی است که برای یکنواخت سازی قوانین مالیات در همه کسب وکارها طراحی شده است که شامل سازمان های غیرانتفاعی و اشخاص حقیقی هم هست.
حسابداری مالیاتی برای محاسبه دقیق مالیات پرداختنی، کاهش بدهی مالیاتی، پر کردن اظهارنامه مالیاتی و ارائه مدارک لازم در زمان ممیزی استفاده می شود. این روند برای همه اشخاص حقیقی، کسب وکارها و سازمان های دولتی و غیرانتفاعی لازم است. علاوه بر آماده سازی اظهارنامه مالیاتی، این نوع حسابداری می تواند برای برنامه ریزی مالیات هم استفاده شود که کمک می کند اشخاص حقیقی و حقوقی یک استراتژی مالیاتی تنظیم کنند تا مالیات پرداختنی خود را کاهش دهند.
حرفه حسابداری مالیاتی به حسابدارهایی احتیاج دارد که با انواع قوانین مالیاتی که ممکن است تغییر کنند، آشنا هستند. حسابدارهای مالیاتی با اشخاص حقیقی و حقوقی کار می کنند تا دقت محاسبات را در اظهارنامه مالیاتی تضمین کنند.
درحالی که حسابداری شامل ثبت، ردیابی و گزارش همه فعالیت های مالی برای یک کسب وکار است اما حسابرسی برای آنالیز مستقل همان فعالیت های مالی طراحی شده است تا اطمینان حاصل شود که یک کسب وکار تراکنش های خود را مطابق قوانین پذیرفته حسابداری ثبت می کند.
همه حسابرسان مالی حسابدار هستند اما همه حسابدارها، حسابرس نیستند.
در ایران انواع حسابرسی شامل موارد زیر است:
حسابرسی رعایت: قوانین و روند استفاده شده توسط یک کسب وکار یا یک واحد داخلی از سازمان را بررسی می کند تا تبعیت از استانداردهای حسابداری تعیین شده توسط مدیریت یا قانون را تایید کند و معمولا توسط حسابرسان استخدامی سازمان انجام می شود.
حسابرسی صورت های مالی: متداول ترین نوع حسابرسی است که صحت صورت های مالی را بررسی می کند.
حسابرسی عملیاتی: روندها و متدهای عملیاتی کل سازمان را از نظر بازده عملیاتی و مالی بررسی و بهینه سازی می کند و معمولا بخشی از خدمات مشاوره مدیریت است.
فارغ از اینکه انواع حسابداری توسط استانداردهای حسابداری کنترل می شوند یا تابع قوانین دولتی و یا مالیاتی هستند، یک نقطه مشترک بین همه آن ها وجود دارد که «تمرکز روی اعداد و ارقام و سند و مدرک» است.
یعنی فرقی نمی کند که حسابدار فقط یک فاکتور می نویسد یا در دادگاه برای شهادت حاضر می شود و یا صورت های مالی یکی از شناخته شده ترین برندهای دنیا را تهیه می کند، نتیجه نهایی باید همیشه بر اساس اعداد و ارقام واقعی گزارش شود.
البته از برآورد هم در گزارش های مدیریتی استفاده می شود که برای برنامه ریزی و بودجه است اما آن ها هم در نهایت بر اساس داده تاریخی واقعی محاسبه شده اند.
حرفه حسابداری با همه انواعش، علمی است که پایه و اساس هر کسب وکاری را می سازد حتی اگر کسب وکار غیرانتفاعی باشد و با هدف سود مالی ایجاد نشده باشد. ۸ نوع متفاوت حسابداری که در این مقاله یاد گرفتید، ایجاد شده اند تا نیازهای متفاوت بازار کار را تامین کنند، صداقت تراکنش های مالی بین اشخاص حقیقی و حقوقی را تضمین کنند و به زبانی که در همه دنیا تقریبا مشترک و یکنواخت است گزارش کنند.
۸ نوع متفاوت حسابداری ماهیت مشترکی دارند اما از دیدگاه، متدها و ابزارهای متفاوت استفاده می کنند تا جنبه متفاوتی از فعالیت های مالی یک شخص حقیقی و حقوقی را نشان دهند و اهداف متفاوتی را محقق کنند.
