هدف این سیستم کاهش نقدینگی مورد نیاز برای یک سازمان تولید کننده می باشد. بدین ترتیب سود حاصل از سرمایه گذاری افزایش می یابد. در سازمان های تولید کننده مبالغ هنگفتی از نقدینگی در انبارسازی قطعات در حین ساخت و در انتظار برای اسمبل شدن درگیر می شوند. برنامه ریزی منابع مواد سعی در به حداقل رساندن این نقدینگی دارد.
ایده اصلی در برنامه ریزی منابع مواد به این ترتیب است. گروه فروش و بازاریابی تعداد محصولاتی که در آینده به فروش خواهد رساند را پیش بینی می کند. نرم افزار برنامه ریزی منابع سازمان بر مبنای زمان پیش بینی شده برای ساخت محصولات زمان آغاز تولید را تعیین می نماید. آنگاه سیستم هر یک از محصولات را بر مبنای درخت محصول ارایه شده توسط کارشناسان تولید به قطعات آن تجزیه می کند. زمان سفارش قطعات بر مبنای زمان مورد نیاز برای دریافت آن ها تعیین می شود. در نهایت جریان نقدینگی مورد نیاز بر مبنای زمان های تعیین شده برای سفارش، اسمبل کردن و تحویل تعیین می گردد. سیستم برنامه ریزی منابع سازمان می تواند قطعات مورد نیاز برای تحویل یک سفارش را به تولید کننده اعلام کند. بدین ترتیب اگر سفارش پر سودی تنها منتظر دریافت چند قطعه کم ارزش باشد می توان برای تهیه هر چه سریع تر قطعات مورد نیاز اقدام کرد.
MRPII مخفف عبارت Manufacturing Resource Planning، بسطی از MRP است با این هدف که ابزارهای برنامه ریزی ظرفیت را شامل گردد و این ابزارها یک فصل مشترک مالی است تا بتوان برنامه ریزی عملیات را به اصطلاح های مالی برگرداند و نیز یک ابزار شبیه سازی است تا بتوان برنامه های دیگر تولید را ارزیابی کرد.
به بیان دیگر یک روش برنامه ریزی کارا برای تمامی منابع سازمان است. این روش برنامه ریزی اجرایی خود را براساس واحد محصول و برنامه ریزی مالی خود را براساس واحد پول انجام می دهد.
این روش دارای قابلیت شبیه سازی و یا به عبارت دیگر پاسخگویی به سؤالات چه خواهد شد اگر چنین شود؟ (what if) می باشد.
به منظور بکارگیری برنامه MRP در شرکت می بایستی 3 نوع ورودی را فراهم آورد:
زمان بندی اصلی تولید
در برنامه ریزی اصلی تولید میزان محصول و زمان تولید آن در طول دوره مشخص می شود.
به عبارت دیگر این برنامه مشخص می کند که چه ماده ای چه وقت و به چه میزان تولید خواهد شد در این برنامه باید کل تقاضا برای هر قلم نهایی مشخص شود که معمولاً شامل 2 قسمت است:
الف) مقداری که از طریق سفارشات دریافت شده از مشتریان تعیین می گردد.
ب) مقدار تقاضای نامعلوم که به وسیله پیش بینی های آماری بدست می آید.
لیست مواد و قطعات
لیست مواد و قطعات نشان دهنده اجزا تشکیل دهنده محصول است که شامل کلیه اجزا محصول، ترتیب ساخت و تعداد هر یک از اجزا برای ساخت یک واحد محصول است.
صورت موجودی انبار
لازمه سیستم MRP داشتن اطلاعات دقیق از وضعیت موجودی کالا و قطعات مورد نیاز در انبار می باشد با استفاده از این اطلاعات می توان فعالیت های سفارش و تهیه کالا را در مواقع لزوم برنامه ریزی کرد.
پس از آنکه یک برنامه اصلی عملی برای تولید یک قلم نهایی خاص داده شده؛
قدم بعدی تبدیل تقاضای دوره ای به نیازهای لازم برای تولید است و این تبدیل از طریق پرونده صورت مواد به اجرا در می آید.
برای هر دوره MRP مقدار مورد نیاز در هر بخش را با بسط نیازهای سطح به سطح تعیین می کند که با مراجعه به بایگانی موجودی کالا با کاهش نیاز کل برای یک قلم بوسیله مقدار موجودی به مقدار نیازهای خالص در آن دوره می رسیم.
بر اساس زمان تاخیر تولید نیازهای خالص برای این قلم کالا به موقع به انبار بر گردانده می شود، به طوری که در زمان نیاز در دسترس خواهد بود. سپس پرونده وضعیت موجودی با نقل تغییرات موجودی کالا به روز در می آید.
مهم ترین دستاورد برنامه MRP شامل گزارش های کنترل تولید و موجودی کالا می باشد.
این گزارشات اختیاری هستند و برای کمک به مدیریت در برنامه ریزی و کنترل عملکرد، طراحی می شوند. (گزارشات اولیه)
این گزارشات شامل جداول سفارشات برنامه ریزی شده، تغییرات در تاریخ های سررسید، حذف یا توقف سفارشات باز و اطلاعات مربوط به وضعیت موجودی کالا می باشد.
گزارشات ثانویه شامل موارد ذیل می باشد:
گزارشات برنامه ریزی – گزارشات اجرایی – گزارشات استثنایی
گزارشات برنامه ریزی به منظور مشخص کردن نیازهای آتی
گزارشات اجرایی به منظور دقت روی اختلافات بین برنامه ها و عملکرد واقعی
گزارشات استثنایی روی مشکلات موجود در حول و حوش سفارشات تاخیر دار، ضایعات بیش از اندازه و... متمرکز می باشد.
1.سیستم بازنگری کلی، که بررسی برنامه های اساسی تولید در فواصل معینی مانند هفته ماه انجام می شود و کلیه تغییرات لازم در آن بعمل می آید بطوری که برنامه کاملاً جدید و به روز حاصل می شود.
2.سیستم بازنگری موردی، که در آن چنین نظمی وجود ندارد و هر گاه تغییری در برنامه لازم شد بدون در نظر داشتن دوره زمانی خاص در برنامه منعکس می شود و برنامه را به روز در می آوریم.
تفاوت اصلی این دو سیستم در فراوانی دفعاتی است که برنامه مورد بازنگری واقع می شود.
در روش های تعیین میزان سفارش دو نوع هزینه وجود دارد:
با در نظر داشتن این دو هزینه است که می توان میزان سفارش یا ساخت را در حد مطلوب تعیین کرد.
برنامه ریزی منابع تولید، اطلاعات در دسترس را با نیازمندی های محصول خرید، حسابداری، ظرفیت موجودی و نیز مهندسی، طراحی، توزیع، فروش و بازاریابی تلفیق می سازد. طوریکه برنامه ها می توانند با در نظر گرفتن قابلیت کل و محدودیت های کارخانه ایجاد شوند.
Mrp2 به معنی صحیح کلمه یک سیستم است و زمانی که آن توسعه می یابد، ضروری است که نیازمندی های شرکت کاملاً شناخته شوند.
ویژگی های mrp را بعنوان یک سیستم اطلاعاتی جهت کمک به تصمیم گیری ها در مورد قبول سفارش در امر تولید مورد تاکید قرار دهیم، mrp2 در مقایسه با آن نقش یک سیستم اطلاعاتی جامع را ایفا خواهد نمود.
اجرای mrp2 در واقع، سیستم mrp را به سیستم مالی شرکت متصل می کند، این سیستم مدیران را قادر می سازد که با استفاده از پاسخ به سوال چه می شود اگر؟ بهترین روش را انتخاب و اجرا نمایند.
از جمله استفاده های mrp2 توسط مدیران استفاده در امور تولید، خرید، فروش و مهندسی است. گزارشات mrp2 در توسعه و کنترل شغلی به مدیران کمک می نماید و اهداف فروش، قابلیت های تولید و موانع گردش نقدینگی را تشخیص می دهد.
این روش از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر یک به دیگری متصل می باشند:
برنامه ریزی تجاری، برنامه ریزی تولید، زمان بندی تولید مادر MPS برنامه ریزی احتیاجات مواد (MRP)، برنامه ریزی احتیاجات ظرفیت (CRP) و سیستم های اجرایی جهت کنترل ظرفیت و اولویت ها. خروجی های هر یک از این سیستم ها باید با گزارشات مالی، نظیر برنامه تجاری، گزارشات تعهدات خرید، بودجه حمل ونقل، موجودی و تولید بر حسب واحد پول و… ادغام گردند. این روش گسترش و نتیجه مستقیم روشMRP است.
عبارتست از یک مفهوم، که در آن MRP با مسائل مالی پیوند داده شده است.
MRPII یک سیستم پیشرفته ازMRP است که قادر است مسائلی فراتر از برنامه ریزی مواد، کنترل موجودی و کنترل لیست مواد را پشتیبانی نماید.
MRPII یک سیستم MRP سیکل بسته است که پارامترهایی جهت پوشش دادن برنامه ریزی های مالی و تجاری، به آن اضافه شده است.
MRP به صورت مستقل از سیستم اطلاعاتی ساخت (اجرا) کار می کند. چنانچه در بخش ساخت مشکلاتی رخ دهد، برنامه های مدیریت نیز با مشکل روبرو می گردد. MRPII با بهره گیری از سیستم بازخوردی، برنامه زمانی تولید مادر را بر اساس شرایط حاکم بر محیط اجرا تنظیم می نماید.
استفاده از لفظ منابع ساخت نباید این ذهنیت را ایجاد نماید که این برنامه ریزی فقط مربوط به واحد های اجرایی (ساخت) است، بلکه این برنامه ریزی همه بخش های سازمان را تحت پوشش قرار می دهد.
در جایی که سیستم MRP II قابل به کار گیری نباشد می توان انتخاب های زیر را مورد بررسی قرار داد:
- جایگزین کردن روش JIT به جای روش MRP در سیستم MRPII و یا به کار گیری روش تکنولوژی تولید بهینه (OPT)
یکی از بارزترین تفاوت های سیستم MRPII با روش های قبل دخیل نمودن مباحث مالی در برنامه ریزی ها بود.
Fogarty محاسبات مالی سیستم MRPII را به زبان ساده، چنین بیان می کند:
پس از انجام MRP، خروجی این برنامه ریزی، میزان و زمان انجام سفارشات خرید را مشخص می نماید به این ترتیب و با داشتن قیمت های خرید قادریم به راحتی پیش بینی یا محاسبه نماییم که چه وقت و چه مقدار پرداخت خواهیم داشت. به همین ترتیب با ارائه MRP به سیستم برنامه ریزی ظرفیت اطلاعاتی در مورد سطوح استخدام، اضافه کاری، استفاده از ظرفیت پیمانکاری و نظایر آن بدست خواهد آمد که از این اطلاعات نیز قادر خواهیم بود تا هزینه های دیگری مربوط به این اطلاعات (نظیر حقوق، دستمزد، پرداخت های آتی و…) را مشخص نماییم، از سوی دیگر با توجه به اطلاعات مربوط به مقدار و زمان تحویل محصولات به مشتریان می توان درآمدهای آتی سازمان را با دقت بالایی پیش بینی نمود.
مهم ترین مسئله در به کارگیری این سیستم، وضعیت سازمانی است که می خواهد از آن استفاده کند. از آنجا که سیستم MRPII یک سیستم کاملا کامپیوتری است، باید هزینه های سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز امکان سنجی اقتصادی شود. سیستم MRPII و اصولا روش های MRP، عموما در کارخانجاتی که به صورت کارگاهی، دسته ای یا انبوه تولید می کنند، قابل به کارگیری است.
نرم افزار تولید بخشی از نرم افزار انبارداری می باشد که شما می توانید در انبار آنلاین به آن دسترسی داشته باشید. نرم افزار تولید در کنار این سیستم آنلاین می تواند تمامی نیاز انبار و تولید شما را برطرف کند. امکان سفارشی سازی در انبارآنلاین وجود داشته و می توانید دمو رایگان آن را دریافت کنید.
