توجه به اصول چیدمان و طراحی داخلی یک فروشگاه است. ظاهر یک فروشگاه به ویژه نحوه قرارگیری تجهیزات فروشگاهی و همچنین کالاها تأثیر بسزایی در جلب نظر مشتری و ایجاد حس آرامش یا عدم آرامش در وی دارد که منجر به افزایش یا کاهش مدت زمان ماندگاری وی در فروشگاه خواهد بود.
از اولین گام های چیدمان یک فروشگاه طراحی اولیه آن قبل از اقدام به خرید لوازم و تجهیزات فروشگاهی مورد نیاز است. چرا که خرید تجهیزات بدون درنظر گرفتن نوع کاربری و فضایی که قرار است در آن چیدمان شوند منجر به وارد آمدن هزینه های مضاعف خواهد بود.
چیدمان به طور کلی به معنای هماهنگ سازی طراحی شده برای جلوه دادن رنگ ها، اثاثیه و سایر اشیاء در یک اتاق یا محل کسب وکار به صورت هنرمندانه و اثر بخش در راستای هدف سودآوری نهایی است. از دیدگاه صنعت، چیدمان شامل اصول و قواعدی برای تسهیل مدیریت کردن ماشین ها، ادارات، ایستگاه های کاری، محوطه های انبار راهروها و محوطه های عمومی در یک مکان موجود یا پیشنهاد شده است.
یکی از مهمترین اهدافی که در چیدمان یک فروشگاه به دنبال آن هستیم، استفاده درست و بهینه از فضای فروشگاه است. در نظر گرفتن محدودیت های فضایی یک فروشگاه و استفاده درست از آن ها، نیازمند بهره گرفتن از تجربیات متخصصان و طراحان داخلی است که بصورت ویژه در زمینه طراحی فروشگاهی فعالیت دارند.
چیدمان نادرست یک فروشگاه و استفاده نادرست از تجهیزات فروشگاهی می تواند منجر به ایجاد فضایی شود که مشتریان قادر به ماند بیش از چند دقیقه در آن را نداشته باشند. به عنوان مثال استفاده از قفسه های بسیار بلند در فروشگاه هایی که سقف کوتاهی دارند می تواند منجر به ایجاد فضایی بسته با دید محدود برای مشتری شود.
استفاده از رنگ بندی و نورپردازی مناسب از دیگر نکاتی است که در ایجاد فضایی مناسب که افزایش فروش و تحقق اهداف مالی فروشگاه را در پی دارد بسیار اثرگذار است.
پس از طراحی اولیه و هنگام خرید تجهیزات فروشگاهی مواردی همچون: قیمت تجهیزات، تناسب تجهیز با کالاهایی که قرار است بر روی آن چیدمان شود، نحوه مونتاژ و دمونتاژ مجموعه، تخمینی از تعداد مشتریانی که به طور متوسط روزانه از فروشگاه بازدید دارند، طیف سنی و سلیقه ای مخاطبین فروشگاه و … از جمله نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. به طور کلی موارد زیر را برای چیدمان اصولی یک فروشگاه می توان برشمرد:
پس از مراحل اولیه طراحی فروشگاه و خرید تجهیزات فروشگاهی، اقدام به چیدمان کالا بر روی قفسه ها خواهد شد. چیدمان کالا بر روی این تجهیزات نیز باید بر طبق اصول و استانداردهای خاص آن صورت پذیرد. به عنوان مثال چیدمان کالا بر روی طبقات بالایی قفسه ها طوری که منجر به عدم دسترسی مشتریان شود قطعا نامطلوب خواهد بود. در این زمینه نکات زیر را می توان برشمرد:
این طبقات از آنجا که کمتر در دید مشتریان هستند بهتر است کالاهایی با برندهای خرد که فروش کمتری در میان رقبا دارند چیده شود. در عین حال از آنجا که این طبقه از قفسه ها نقش مهمی در فضای فروشگاه و زیبایی ظاهری آن دارند، بهتر است از محصولات با بسته بندی های مناسب و شکیل در این طبقات چیدمان شود.
طبقات میانی قفسه های فروشگاهی از آنجا که بهترین نقطه دید برای اکثریت جامعه مشتریان را دارند، نقاط استراتژیکی برای ارائه کالاها هستند از اینرو صاحبان برند برای در اختیار داشتن این طبقات ممکن است الزام به پرداخت هزینه به فروشگاه داران شوند. از اینرو غالبا کالاهایی با قیمت های نسبتا بالاتر از برندهای مشابه در این طبقات قرار می گیرند. به روز بودن موجودی این طبقات در ایجاد ظاهری مناسب برای فروشگاه نیز اهمیت دارد.
کودکان و نوجوانان از جمله گروه مخاطبینی هستند که می توانند بصورت ویژه مورد هدف قرار گرفته و جهت چیدمان کالا در قفسه های فروشگاهی و طراحی فروشگاه از ویژگی های این گروه از مخاطبین استفاده شود. به عنوان مثال چیدمان کالاهایی همچون اسباب بازی یا خوراکی های ویژه این گروه می تواند در افزایش فروش این کالا بسیار موثر واقع شود.
شلف و سرلاین های فروشگاهی به دلیل دارا بودن نقطه دید بسیار مناسب و ارائه نمایش و دسترسی بسیار خوب از کالا برای مشتریان دارای اهمیت بسیار زیادی برای صاحبین برندها هستند و فروشگاه داران معمولا کالاهایی را که قصد افزایش فروش آن ها را دارند در این قفسه ها چیدمان می نمایند.
فروشگاه ها عموما کالاهای عمده فروشی را در این قفسه ها می گذارند تا با عمده فروش های بازار (که کالاها را بطور عمده یا تعداد بالا و با قیمت پایین به مشتری می فروشند و مشتریان شان هم صاحبان مشاغل خُرد یا افراد فرصت طلب هستند) رقابت کنند. این طبقات مناسبترین محل برای عرضه و فروش کالاهای عمده فروشی هستند. همچنین برای این منظور می تواند سبدهای خاصی برای چیدمان این کالاها در نظر گرفت.
اگر به چیدمان محصولات دقت کنید، خواهید دید که چیدمان بیشترِ محصولات، زاویه دار یا پلکانی است. به عبارت دیگر، چیدمان از جلو در پایین ترین سطح خود و از عقب در بالاترین سطح خود است. از این تکنیک برای نمایش محصولات بیشتر در یک فضای کمتر استفاده می شود.
چیدمان محصولات به این روش، باعث افزایش جذابیت و فراوانی آن ها می شود. تنوع بسته بندی محصولات نیز به تنوع چیدمان زاویه دار آن ها کمک می کند.
زمانی که به عنصر رنگ در چیدمان کالاها دقت کنید، بارها متوجه تنوع رنگ در چیدمان انواع کالاها می شوید. محصولات معمولا به گونه ای چیده می شوند که رنگ شان درخشان، جذاب و هوس انگیز به نظر برسد. این کار با قرار دادن رنگ های متضاد در کنار هم انجام می شود.
برای مثال، در یک فروشگاه بزرگ، بعید است دسته ی بزرگی از سبزیجات سبزرنگ یا میوه های همرنگ را یک جا در کنار هم ببینید. معمولا سبزیجات سبزرنگ را در کنار ترب های قرمز یا فلفل دلمه ای نارنجی، قرمز و زرد می چینند.
تکنیک رنگ های متضاد در ترکیب با تکنیک چیدمان زاویه دار به کار می رود. چیدمان محصولات به صورت هنرمندانه چیده شده است و ما را وسوسه می کند. بااین حال، بیشتر ما نمی دانیم برای چیدمان محصولات چقدر فکر و برنامه ریزی شده است تا به لحاظ بصری، منظره ی جذابی برای ما به نمایش گذاشته شود. رنگ چیدمان ها یکی از مهم ترین عواملی است که خریداران را به سمت خود می کشاند.
در صورتی که تاریخ انقضای محصولی نزدیک تر باشد لازم است این محصول در جلوی قفسه ها قرار گیرد تا دسترسی به آن ها ساده تر و میزان مرجوعی و ضایعات محصول کاهش یابد. این موضوع می تواند در بحث مزایای چیدمان صحیح قرار گیرد ولی از آنجایی که اهمیت این موضوع بالا است باید وجهی از اصول باشد که مبادا خطر آن جان کسی را تهدید کند.
از نظر مشتری، محصول باید قابل لمس و در دسترس دید باشد. این اصل باعث می شود تا مشتری از نزدیک اطلاعات محصول را پردازش کند و بر اساس ویژگی های کالا آن را انتخاب کند.
محصولات مشابه در کنار هم قرار گیرد تا مصرف کننده با مقایسه آن ها بتواند قدرت انتخابش را بالاتر ببرد، دقیق تر انتخاب کند و بتواند با استفاده از آن ها کالای بهتر را از کالای با کیفیت کمتر شناسایی کند.
نورپردازی و رنگ بندی فضای فروشگاه می تواند مشتری را مجاب کند تا در آرامش کامل محصول خود را انتخاب کند و زمان بیشتری را در آرامش به انتخاب کالا اختصاص دهد.
چیدمان در فروشگاه ها می تواند یک تکنیک روانشناسی باشد تا مشتری را ترغیب به خرید کند و این موضوع هیچ زمان تصادفی مطرح نمی شود. اختصاص فضای مناسب برای راهرو بین چیدمان هم راحتی رفت و آمد را برای مشتریان فراهم می کند و هم اگر چرخ های خرید در فروشگاه برای رفاه مشتریان باش، استفاده از آن ها در حرکت بین راه رو ها را آسان می سازد. از دیگر تکنیک های چیدمان می توان در مورد چیدمان میز چک اوت یا میز صندوق فروشگاهی و در نگاه کلی تر جداکردن درب های ورودی و خروجی پرداخت. این موضوع را اینطور نگاه کنیم که یک مشتری وارد فروشگاه شما می شود و در ابتدای فروشگاه، محصول مورد نیاز خود را یافته و در عین حال دنبال پرداخت مبلغ آن و خروج از فروشگاه شماست.
یکی از راه های موجود این است که شما مشتری را ترغیب به خرید دیگر مایحتاج مورد نیاز او کنید، این کار ساده، قرار دادن صندوق فروشگاه در مکان خروج است. شاید بگویید این عمل تاثیری ندارد؛ اینطور نگاه کنید که مشتری برای رسیدن به درب خروج از میان قفسه ها و محصولات دیگر عبور می کند و ناخودآگاه احتیاجات خود را شناسایی می کند. در این حالت هم احتیاجات بیشتری از خود برطرف می کند و هم فروش شما را بالاتر می برد؛ این است تکنیک روان شناسی چیدمان؛ یا قراردادن مواد مصرفی روزانه مثل مواد فاسد شدنی در اخر فروشگاه که مشتری را از میان انبوه کالاهای دیگر عبور می دهد. این تکنیک روانشناسی می توانند تشخیص دهند که کدام قسمت مغرتان برای خرید کردن تصمیم گیرنده است! و مغزتان را برای خرید بیشتر آماده می کند.
ایجاد بنر های تخفیف یا محصولات جدید و ویژه برای مشتریان ثابت، احساس دلگرمی و پشتیبانی را به مشتری ارائه می دهد. این تکنیک در ذهنیت مشتری می ماند و همیشه به احساس خوبی که فروشگاه در ذهن او قرار داده فکر می کند.
به تکنیک های دیگر در این موضوع نگاهی اجمالی می ندازیم:
لینک خرید کتاب
قیمت: 65 هزار تومان (در زمان انتشار مقاله)
منابع:behsarma -jafar-chegeni
