سیستم های حسابداری و موجودی کالا :
در حسابداری، موجودی کالا برای تعیین بهای تمام شده کالای فروش رفته از سیستم های زیر استفاده می کنیم.
همان طوری که از نام سیستم ادواری موجودی کالا بر می آید در صورت استفاده از این سیستم مبلغ کالای در دست، فقط در پایان هر دوره تعیین می شود میزان کالای موجود در پایان دوره حسابداری از طریق شمارش فیزیکی کالا تعیین می شود در این سیستم شمارش موجودی کالای پایان دوره الزامی بوده و بهای تمام شده کالای فروش رفته بستگی به موجودی کالای پایان دوره دارد و بیشتر در شرکت های مناسب است که تنوع اقلام زیاد و بهای تمام شده کم باشد مثل فروشگاه ظروف.
اگر در صورت استفاده از این سیستم سابقه ای مستمر و لحظه به لحظه از تغییرات در موجودی کالا بدست می آید چه در سیستم دایمی نیازی به شمارش موجودی کالای پایان دوره نیست، با این وجود به منظور تایید مانده موجودی کالا باید حداقل یک مرتبه در سال شمارش شوند. در این سیستم، کلیه مبادلات مربوط به خرید و فروش در حساب موجودی ها ثبت می شود.
کاربرد این روش مستلزم پیگیری جریان فیزیکی و بهای تمام شده هر قلم از موجودی ها از زمان تحصیل تا موقع فروش است این روش در مواردی مناسب است که بتوان هر قلم از موجودی را بطور جداگانه مشخص کرد و بهای تمام شده مربوط را به آن تخصیص داد.
روش قیمت میانگین برای مفهوم مبتنی است که بهای تمام شده موجودی ها در پایان دوره و بهای تمام شده کالای فروش رفته طی دوره باید تا حد زیادی معرف، مخارج واقع شده طی دوره باشد
در این روش فرض می شود قدیمی ترین کالای موجود، قبل از سایر کالاها صادر یا به فروش می رسد. این فرض درباره جریان هزینه ها معمولاً با واقعیت مطابقت می کند.
در دوره های که بهای تحصیل کالا روند صعودی دارد، فایفو در مقایسه با میانگین بهای تمام شده کالای فروش رفته کمتر موجودی کالای پایان دوره بیشتری نشان می دهد.
در این روش فرض بر این است که جدیدترین کالاهای خریداری شده قبل از سایر کالاها به فروش یا مصرف می رسد. بنابراین جریان خروج هزینه در این روش عکس جریان ورود هزینه است. از این رو مخارج رابطه نزدیکی بادرآمدهای جاری دارند و اعمال این روش باعث تطابق مناسب هزینه ها با درآمد می شود.
در مواردی که قیمت ها روند صعودی دارد، بکارگیری روش مزبور باعث بهبود جریان وجوه نقد (از طریق کاهش در هزینه مالیات )می شود.
این روش مشابه روش لایفو است. در این روش فرض می شود که همواره موجودی ثابتی وجود دارد که در واقع به منزله ارائی ثابت واحد تجاری است. مبالغ مازاد بر موجودی پایه به عنوان موجودی موقتی تلقی و به ارزش جایگزینی قیمت گذاری می شود.
