امروزه از بارکدخوان در اکثر فروشگاه ها استفاده می شود. به نظر می رسد این روزها همه کالاهایی که در بازارهای عظیم در سرتاسر جهان توزیع می شوند دارای بارکد هستند، اما تاکنون به این اندیشیده اید که این نوارهای تیره رنگ و فراگیر از کجا به وجود آمده اند؟
بارکدها در پی مشکلی بنیادین که برای صنایع مختلف رخ داد به ابزاری فراگیر تبدیل شدند. صنایع بی شماری به سرعت بسیار بالای خواندن اطلاعات نیاز داشتند. اولین افرادی که برای مهار این مشکل اقدام کردند دو دانشجو از دانشگاه درکسل بودند که در سال 1952 برای ثبت نشانهای به شکل چشم که امکان خواندن آن از هر زاویه ای امکان پذیر بود، اقدام کردند. هدف ابتدایی آنها کالاهای فروشگاههای خوار و بار فروشی بود اما در این میان به فناوری برای خواندن این نشانه ها نیاز بود، اما این دو نتوانستند اسکنری مناسب نشانه های ابداعی خود بیابند. دیگر صنعتی که به سرعت در خواندن اطلاعات نیاز پیدا کرد راه آهن بود.
با این همه صنایع دیگری نیز بودند که مطالعات خود را برای ابداع شیوهای مشابه دنبال می کردند. در سال 1967 نیز سیستمی مشابه نشانههای چشم مانند در فروشگاه ها و مغازه ها رایج شد که می توانست علاوه بر قیمت ها، نوع کالاها را نیز برای فروشنده تعیین کند اما سیستم اسکن کننده این نشانه ها همچنان دشواری هایی به دنبال داشت.
بارکدها در شکل های مختلف ارائه می شوند که ساده ترین نوع آن را می توان در فروشگاه ها و یا سوپرمارکت ها دید. اما استانداردهای دیگر بارکد هم وجود دارد که در صنایع مختلف مانند مراکز درمانی، کارخانه های صنعتی و … استفاده می شود و هر کدام از آنها نحوه کدگذاری (Symbology) منحصر به فرد برای خود را دارا هستند. حال این سؤال پیش می آید که چرا این همه کدهای متفاوت وجود دارد؟ این سؤال به سادگی قابل جوابگوئی است چرا که Symbology های مختلف برای حل مشکلات صنایع مختلف وجود آمده اند.
بیپ بیپ بیپ، صدای آشنایی که در بسیاری از فروشگاه ها شنیده ایم و بعد از آن به راحتی خرید کرده ایم. اما آیا تا به حال اندیشیده اید که پشت این نوارهای گوره خری که امروزه تقریباً روی هر کالایی می بینیم و این صدای آشنا که خرید را برای ما سهل و ساده کرده اند چیست؟
برای اینکه متوجه شویم یک بارکدخوان چگونه کار می کند باید اجزای مختلف این وسیله را بررسی کنیم. اصولاً در خود یک بارکدخوان، سه جزء اصلی وجود دارد:
تکنولوژی استفاده شده در سنسورها با توجه به سیستم تابشی قابل تغییر هستند، خروجی همیشه یکسان است و یک موج ولتاژ است که برای فضای سفید در بارکد افزایش می یابد و برای فضای مشکی آن افت می کند. هر خط بارکد نشان دهنده عدد یک و هر فضای خالی نمایش دهنده صفر است و تمام بارکد با صفر و یک نمایش داده می شود. در بارکد اسکنر تصویر پردازنده، سنسور تمام اسکن نهایی را تحت پوشش قرار می دهد و یک موج به شکل دو بعدی تولید می کند. در هر دو مورد این علامت همانند (علامت قیاسی) به مبدل فرستاده خواهد شد و مبدل علامت همانند (علامت) قیاسی را به علامت دیجیتالی تبدیل می کند این علامت نماد دیجیتالی تشخیص انعکاس نوری توسط سنسور می باشد. اکنون که بارکدخوان دارای یک علامت دیجیتالی است، این علامت به رمزگشای بارکدخوان منتقل می گردد. بارکدخوان ها با شناسایی و روشنایی کد توسط نور قرمز شروع به کار می کنند. سنسور موجود در بارکدخوان نور منعکس شده از سیستم روشنایی را شناسایی می کند و با ولتاژ مختلف که نمایانگر شدت (یا کمی شدت) انعکاس است، یک علامت آنالوگی تولید می کند. مبدل، علامت آنالوگی را به یک علامت دیجیتالی که رمزخوان آن را تشخیص می دهد، تبدیل می کند. رمزخوان این علامت دیجیتالی را تجزیه و تحلیل می کند و عملیات لازم برای تأیید آن را انجام می دهد و تأیید می کند که رمز قابل فهم است، سپس آن را به نوشتار اسکی (کد استاندارد آمریکایی برای تبادل اطلاعات) تبدیل می کند، این نوشتار را فرمت می کند و سپس آن را به کامپیوتری که بارکدخوان به آن متصل است، می فرستد. مشخصات اصلی یک بارکد استاندارد، ابتدا یکنواختی طول نوارهای سیاه در ضخامت های مختلف و ثانیاً، فضای سفید است که بینشان وجود دارد، به این معنی که بین دو نوار یک فضای خالی سفید وجود دارد. این فضاهای سفید به صورت عرضی یکنواخت نیستند. این مشخصات آن چیزی هستند که یک اسکنر بارکد را قادر می سازند تا این کدهای خطی را بخواند و یک خروجی با معنی بر اساس اختلاف در ضخامت نوارها و عرض فاصله ها بدهد. نکات زیر جزئیات چگونگی خواندن اسکنر بارکد و رمزگشایی این بارکدها به شیوه ای آسان و قابل فهم محسوب می شود.
اولین و آخرین نوار در بارکد به ترتیب به عنوان نوار آغاز و نوار پایان شناخته می شوند. این ها نقطه آغاز و نتیجه خواندن بارکد را تعیین می کنند. برخی بارکدها همچنین شامل یک نوار اضافی، که به عنوان نوار کنترلی شناخته می شوند هستند که شبیه یک روش چک کردن متقابل برای تعیین اینکه کدهای خوانده شده توسط اسکنر صحیح هستند یا نه می باشد.
نوارهای سیاه روی بارکد نور فلشی که توسط اسکنر تابیده می شود را جذب می کنند. هرچه نواری ضخیم تر باشد نور بیشتری جذب می کند. از سوی دیگر، فضاهای سفید بین میله ها منعکس کننده نور به اسکنر هستند.
دیودهای نوری که در اسکنر قرار دارند بازتاب نور به سمت اسکنر که توسط فضاهای سفید انجام می گیرد را شناسایی و شدتش را تعیین می کنند. همراه با شکاف نوری که در مکان هایی ایجاد می شوند که در آن نوارهای سیاه نور جذب می کنند، این بازتاب نور به وسیله دیودهای نوری جذب می شوند و به صورت الگوی موجی ظاهر می شوند.
این موج تولید شده توسط دیود حساس به نور، اسکنر را قادر می سازد تا الگوی واقعی از بارکد به وسیله انعکاس نور و سایه را به دست آورد.
حال، نرم افزار اسکنر اقدام به رمزگشایی این شکل موجی به همان روشی که ما به عنوان رمزگشایی کد مورس می شناسیم می کند. نقطه ها و خطوط تیره توسط بازتاب نور و سایه های متفاوت از نظر شدت جایگزین می شوند. پس از اینکه رمزگشایی انجام شد، آن در قالب ارزش تفهیمی مانند حروف و اعداد ترجمه می شوند.
بارکدخوان ها موارد استفاده متنوعی دارند. در واقع، این دستگاه ها تقریبا در هر صنعتی استفاده می شوند و برای آن دسته از برنامه های کاربردی که در محدوده اسکن نقطه فروش، مدیریت دارایی استاندارد در محیط های اداری، نظارت بر تجهیزات تعمیرات و نگهداری و نظارت بر برنامه های تعمیر در تنظیمات صنعتی، قرار میگیرند، مفید خواهند بود.
صنایع زیر معمولا برای مدیریت دارایی، کنترل موجودی، تعمیرات و نگهداری و یا سایر نیازهای نظارتی، بر بارکدخوان های دستی تکیه می کنند:
صنعت انبار به شدت بر بارکد زدن کالا ها و بارکدخوان های دستی برای مدیریت موجودی، پردازش ساده، سفارش، و موارد دیگر متکی است.
صنایع دفاعی دارای الزامات سختگیرانه ای هستند و به واسطه بارکدخوان های دستی، بر همه دارایی هایی که با سیستم های ردیابی پیشرفته دارایی کنترل می شوند، نظارت می کنند.
صنعت نفت و گاز مجموعه وسیعی از دارایی های داخلی و خارجی را مدیریت می کند و باید سوابق دقیقی را درمورد تجهیزات تعمیرات و نگهداری و استفاده از دارایی ها حفظ کند. بارکدخوان های صنعتی اغلب در زمینه ساده سازی اسناد و مدیریت دارایی استفاده می شود.
صنعت برق باید طیف گسترده ای از دارایی های مختلف را در داخل و یا خارج دنبال کند و مقدار زیادی از اطلاعات مرتبط با هر دارایی را مدیریت نماید. تیرهای چراغ برق، کنتورها و حتی ترانسفورماتورها و سایر تجهیزات، می توانند با استفاده از بارکدخوان مناسب، بهتر مدیریت شوند.
مانند صنایع نفت و گاز و صنایع برق، صنعت مخابرات و کابل، دارای مجموعه وسیعی از دارایی هایی است که منطقه جغرافیایی مشخصی را تحت پوشش قرار می دهند. پیگیری تمام این دارایی ها و منابع، یک فرآیند پیچیده است که تنها از طریق سیستم های ردیابی کارآمد به دست می آید. از آنجا که تکنسین های میدانی، در خارج از منزل اغلب در شرایط آب و هوایی سخت کار می کنند، برای کمک به ردیابی نیاز به بارکدخوان های صنعتی دارند.
تعمیرات و نگهداری، یک نیاز اولیه در صنایع تولیدی است، که نیاز به نظارت مستمر بر تجهیزات و مستند سازی فعالیت های تعمیر و نگهداری منظم دارد. بارکدخوان های دستی، به شرکت های تولیدی برای ماندن در سطح بالایی از فعالیت های تعمیر و نگهداری، شناسایی سریع قطعاتی که به تعمیرات نیاز دارند، تماس با فروشندگان، سفارش مجدد و فعالیت های دیگر، کمک می نمایند.
تنها برنامه های کاربردی صنعتی و سنگین نیستند که از بارکدخوان ها استفاده می کنند. صنعت خرده فروشی نیز در درجه اول برای کنترل موجودی و POS (نقطه فروش) از اسکنر بارکد استفاده می کنند، اما بسیاری از صنایع دیگر برای ردیابی دارایی های گران قیمت، مدیریت بهره وری منابع و سایر موارد مورد نیاز برای ردیابی دارایی، به اسکنر های بارکد دستی متکی هستند.
چهار نوع منبع نورانی در بارکدخوان ها وجود دارند
معروف ترین و پرفروش ترین نوع بارکدخوان ها بارکدخوان های لیزری هستند. این بارکدخوان ها برای تشخیص فاصله بین میله های بارکدی از لیزر استفاده می کنند. این بارکدخوان ها برای مواردی که دقت اسکن و سهولت کاربرد برای اسکن کردن نیاز است، عملکرد مناسبی دارند. همچنین اسکنرهای لیزری برای محیط های نورانی و یا بارکدهایی که در فاصله بیش از 30 سانتیمتر قرار دارند، مناسب هستند. بارکدخوان های لیزری تنها بارکدهای خطی یا یک بعدی را اسکن می کنند و در هر محیطی می توان از آن ها استفاده کرد به خصوص در فروشگاه ها و خرده فروشی ها که جهت سیستم های فروشگاهی استفاده می شوند.
بارکدخوان های Linear Imager یا CCD، درست مثل بارکدخوان های لیزری فقط بارکدهای تک بعدی را اسکن می کنند، با این تفاوت که از لیزر برای خواندن بارکد استفاده نمی کنند. همانگونه که از اسم این بارکدخوان ها مشخص است از تصویر بارکد برای جمع آوری اطلاعات و اسکن آن بهره می برند. این بارکدخوان ها به دلیل آنکه قطعه متحرکی ندارند از مقاومت بیشتری نسبت به بارکدخوان های لیزری برخوردار هستند. این نوع بارکدخوان ها برای بارکدهایی که به هر دلیلی مخدوش شده باشند و یا زیر سلفون و یا نایلون قرار داشته باشند بسیار مناسبند.
این بارکدخوان ها از چند خط اسکن برای خواندن بارکد استفاده می نمایند که باعث می شود مشکلی در خواندن بارکد به وجود نیاید. برخی از این اسکنرها بیش از 100 خط اسکن دارند که موجب سرعت اسکن بالا فارغ از نحوه قرارگیری بارکد است و عملا" یکی از خطوط بارکد مزبور را اسکن می نمایند. بارکدخوان های چند پرتوه بیشتر در فروشگاه های بزرگ استفاده می شود چرا که سرعت بالای اسکن و قابلیت نصب آسان آنها در ایستگاه های چکینگ پاسخگوی مناسبی برای نیازهای این حوزه کاری به شمار می رود.
بارکد دوبعدی برای دربرگرفتن اطلاعات زیاد مورد استفاده قرار می گیرد، بدیهی است که این بارکدها نیازمند بارکدخوان های مخصوص به خود هستند، تنها روش برای اسکن این بارکدها استفاده از بارکدخوان دو بعدی است. این بارکدخوان ها مانند بارکدخوان های Imager با عکس گرفتن از بارکد اطلاعات آن را رمزگشایی می کنند. با این تفاوت که ناحیه بیشتری را Capture می کنند و به همین دلیل بارکدخوان های دوبعدی قادر به خواندن بارکدهای دو بعدی و تک بعدی در هر جهتی هستند.
می توان گفت که بارکد اسکنر دوبعدی از تصویر یا امضاء عکس می گیرد و بهترین روش برای کسب و کار سازمان ها است. این بارکدخوان ها در هر محیطی قابل استفاده هستند اما به علت توانایی بالا و سرعت زیاد بیشتر در خطوط تولیدی و صنعتی و انبارها مورد استفاده قرار می گیرند.
بارکدخوان قلمی همانگونه از نامش مشخص میشود شبیه به یک قلم است که در دست گرفته می شود و با تماس با بارکد و حرکت دادن سریع آن بارکد را اسکن می کند، این نوع بارکدخوان ها به دلیل دشوار بودن استفاده از آن ها استفاده زیادی ندارند اما نمی توان از توان بالای آن ها در خواندن بارکدهای کوچک و زیادی که درکنار هم قرار گرفته اند چشم پوشی کرد.
پراستفاده ترین و بیشترین نوع بارکدخوان، بارکدخوان های دستی هستند. وقتی که یک بارکد اسکنر را تصور می کنید شکل اولین تصویری که به ذهن شما می رسد یک بارکدخوان دستی است. این مدل بارکدخوان تقریبا در تمامی کاربردها قابل استفاده است از فروشگاه تا محیط های اداری روشن و حتی انبار و کارخانجات صنعتی. سهولت استفاده و نگهداری این مدل بارکدخوان ها یکی از دلایل محبوب بودن آن هاست. این مدل بارکدخوان ها در برخی موارد دارای پایه نیز هستند که می توان هم به صورت رومیزی و هم به صورت دستی از آن ها استفاده کرد.
بارکدخوان های ثابت برای قرار گرفتن در ماشین ها یا دستگاه های مخصوص (مثلا در کیوسک ها و یا کنار نوار نقاله ها) تعبیه شده اند و تفاوت بزرگ آن ها با سایر دستگاه های بارکدخوان همین است. این بارکدخوان ها دکمه خاصی برای اسکن بارکد ندارند و بیشتر اوقات روشن هستند، فعال سازی این بارکدخوان ها توسط سنسورهای خارجی یا میکرو کنترل ها انجام می شود.
بارکدخوان رومیزی نوعی بارکدخوان است که در پیشخوان مغازه ها و یا روی میز قرار میگیرد و نیازی به در دست گرفتن آنها نیست، همچنین این بارکدخوان ها برای خواندن بارکد احتیاجی به فشردن دکمه خاصی ندارند و با استفاده از ساطع کردن چند اشعه لیزر به صورت همزمان محدوده ای را پوشش می دهند و حتی با چرخش بارکد مشکلی در خواندن آن ایجاد نمی شود. اسکنرهای رومیزی در خرده فروشی ها استفاده زیادی دارند چرا که تنها با قرار دادن کالا جلوی آنها بارکد آن به سرعت و با سادگی اسکن می شود.
بارکدخوان ها همچنین در دو نوع با سیم و بدون سیم موجود می باشند، همه مدل های بارکدخوان ها برای انتقال اطلاعات بارکدهای خوانده شده باید به نرم افزارهای مربوطه در کامپیوتر متصل باشند. اما در مواردی لازم است تا دستگاه بارکدخوان از سیستم کامپیوتر فاصله داشته باشد. که این امر با توجه به سیم متصل به دستگاه که رابط بارکدخوان و کامپیوتر به شمار می رود ممکن نمی باشد. بارکد اسکنرها تا سالیان متمادی تنها از نوع با سیم موجود بوده اند. اما ضرورت استفاده از بارکدخوان ها با فاصله از سیستم نرم افزاری موجب ابداع بارکدخوان های بی سیم گشت.
بارکدخوان های سیم دار همچنان از محبوب ترین و مطرح ترین بارکدخوان ها به شمار می روند که مصرف بسیاری دارند و در انواع پورت های USB، Serial RS232 و کیبوردی (PS/2) وجود دارند. اما به تازگی شاهد توسعه مصرف بارکدخوان های بی سیم به علت کاهش هزینه های آنها هستیم. بارکدخوان های بی سیم از نظر عملکرد هیچ تفاوتی با بارکدخوان های با سیم ندارند، تنها تفاوت آن ها این است که بارکدخوان های بی سیم دارای یک پایه هستند که اطلاعات بارکدخوانده شده را به این پایه ارسال می کنند، این پایه از طریق کابل به کامپیوتر و سیستم نرم افزاری متصل است و اطلاعات دریافتی از بارکدخوان را به کامپیوتر انتقال می دهد و نیازی به هیچ دستگاه اضافه ای نیز ندارد. در بیشتر موارد بارکدخوان های بی سیم دارای تکنولوژی بلوتوث یا وای فای هستند و به کمک آنها اطلاعات را به پایه خود انتقال می دهند. بنابراین در اکثر موارد فاصله ای در حدود 10 متر را پشتیبانی می کنند اما در برخی موارد و بسته به نیاز مشتری بعضی از مدل های بارکدخوان های بی سیم فاصله های بیشتر و تا حدود 60 متر را نیز پشتیبانی می کنند. هرچند این بارکدخوان ها قیمت بالاتری نسبت به بارکدخوان های معمولی باسیم دارند اما برخی از آن ها قابلیت های بیشتری را ارائه می دهند، برای مثال برخی از مدل های بارکدخوان های بی سیم قابلیت انتقال اطلاعات بارکدهای خوانده شده را به لپ تاپ، تبلت، گوشی های هوشمند و سایر سیستم های نرم افزاری به صورت مستقیم و بدون نیاز به پایه را دارند.
| نوع | شرح | کاربرد | مناسب برای | تصویر |
|---|---|---|---|---|
| دستی |
|
|
|
 |
| کامپیوتر متحرک |
|
|
|
 |
| تبلت |
|
|
|
 |
| روی کانتر فروش |
|
|
|
 |
| بارکد خوان توکار |
|
|
|
 |
| پوششی |
|
|
|
 |
برای انتخاب یک بارکدخوان مناسب، این که شما چه کسب و کاری دارید مهم است اما مهم تر از آن محیط و شرایطی است که شما در آن از بارکدخوان استفاده می کنید. بارکدخوان ها در حالت کلی برای استفاده روزانه در محیط های اداری و فروشگاهی طراحی شده اند و ضربه های تصادفی در هنگام کار مشکل خاصی را ایجاد نمی کند اما اگر شما می خواهید از بارکدخوان در محیط صنعتی و یا انبارها استفاده کنید بهتر است نوعی از بارکدخوان را انتخاب کنید که در مقابل گرد و غبار مقاوم باشند و همچنین قابلیت ضربه پذیری بیشتری داشته باشند تا دچار مشکل جدی نشوید. مهم ترین نکته برای انتخاب درست دستگاه این است که شما به خوبی محیط کار و برنامه خود را قبل از اینکه هر تصمیمی بگیرید مطالعه کنید. برای این منظور سؤالات زیر شما را در این انتخاب راهنمائی می کند:
هیچ برنامه خاصی لازم نیست که اطلاعات را به کامپیوتر شما انتقال دهد. این دستگاه ها به راحتی توسط اسکن کننده و رمزگشای خود اطلاعات را به سیستم شما انتقال می دهند و لازم نیست شما کار دیگری انجام دهید. هر چند کامپیوتر شما برای خواندن کدها مشکل خاصی را نخواهد داشت اما در مواقعی ممکن است قابلیت چاپ کدها را نداشته باشد که در این صورت شما با ارتقاء سیستم خود و یا با خرید برچسب های از قبل چاپ شده و یا حتی خرید دستگاه های چاپ بارکد به راحتی این مشکل را حل خواهید کرد و برچسب های خود را بر روی محصولاتتان می چسبانید.
منبع :علمی تخصصی ایکد
