نمودارها، نشان دهنده روابط عددى و نسبى اقلام هستند که خواننده را قادر به درک معناى خاص یک توده از اطلاعات پیچیده مى کنند. در حوزه انبارداری بخش گزارش گیری و نمودارها از اهمیت بالایی برخوردار است و به نوعی انبارداری با اکسل در هم تنیده شده اند. هرچند اکسل برای انبارداری مناسب نیست ولی گزارشات و نمودارهای خوبی دارد که می توان از آن استفاده نمود.
انواع و اقسام نمودارها را مى توان به طور خلاصه در چهار دسته خلاصه کرد که عبارتند از: خطی، ستونی، دایره اى و تصویری. نمودارها، انواع دیگرى نیز دارند که مبناى هر کدام از آنها بیش و کم در قالب یکى از چهار دسته یاد شده قرار مى گیرد.
بعضى از نمودارها، تنها داراى یک مقیاس اندازه گیرى مى باشند مانند نمودار دایره اى و بعضى دیگر داراى دو مقیاس مى باشند مانند نمودار خطى.
همانطور که گفتیم نمودارها داده ها را در یک شیوه ای قابل رویت و بصری به نمایش می گذارند اما چالش اصلی استفاده از نمودارها و انتخاب نوع صحیح از طیف گسترده ای از نمودارهای در دسترس است. برای محققان مهم است که برای نشان دادن نتایج داده ها از نمودار موثر استفاده کنند. در این نوشته نحوه استفاده از شش نمودار پایه را به شما نشان می دهیم:
نمودار میله ای عمودی برای مقایسه مقادیر یا درصد بین ۲ تا ۷ گروه متفاوت بهترین است.
همانطور که می بینید، هر نوار با فضای خالی جدا می شود. به همین دلیل، محور x باید براساس یک مقیاس باشد که دارای دسته های متضاد منحصر به فرد است.
اگر دسته بندی هایی که بر اساس یک مقیاس پیوسته (مثلا بازه سنی) هستند بهتر است از نمودار هیستوگرام (در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت) استفاده کنیم، در مورد این نمودار، پاسخ دهندگان تنها قادر به انتخاب یک گزینه مجزا (روزانه، هفتگی …) بودند که تجزیه و تحلیل متقابل آن را با شادی مطلوب برای نمودار نوار عمودی انجام دادند.
نمودار نوار افقی مورد استفاده در مقایسه با میانگین یا درصد ۸ یا بیشتر گروه های مختلف است. همانند نمودار میله ای عمودی، نمودار میله ای افقی نیز فقط برای مقایسه با دسته های منحصر به فرد استفاده می شود.
پیشنهاد می شود برای نمایش گویا تر داده ها را پیش از نمودار سازی به صورت صعودی یا نزولی مرتب کنید تا بیننده در نگاه اول نتیجه گیری راحت تری کند.
در این نمودار، بیش از ۷ دسته آبنبات به طور مستقل اندازه گیری شده و با یکدیگر مقایسه می شوند.
تفاوت بصری نمودار افقی میله ای یا نمودار افقی عمودی بیشتر معطوف تعداد دسته های مورد بررسی است، پیشنهاد می شود اگر تعداد داده ها زیاد است از نمودار میله ای افقی استفاده کنید.
نمودارهای پای یا دایره ای بهترین شکل برای نشان دادن شکستن نمونه در یک بعد واحد مورد استفاده قرار می گیرند. به عبارت دیگر، بهتر است از نمودارهای دایره ای زمانی که می خواهید تفاوت ها را در گروه ها بر اساس یک متغیر نشان دهید استفاده کنید.
نمودار دونات یکی از حالات نمودار دایره ای است که به منظور نمایش سهم هر جزء از کل استفاده می شود.
مهم است که به یاد داشته باشیم که این نمودار از “قسمت های دایره” برای نشان دادن اندازه نسبی داده ها استفاده می کند. به عنوان مثال شما می توانید سهم هر یک از کالاها در درآمد شرکت خود را در یک نمودار دایره ای به راحتی مشاهده نموده و با هم مقایسه نمایید. در مثال بالا ما گروه نمونه را به گروه های سنی مختلف تقسیم کردیم تا اهمیت سن بر فروش پشمک را نشان دهیم.
نمودار خطی برای نشان دادن روند در طول زمان استفاده می شود. کاربرد این نمودار اغلب برای اندازه گیری پیشرفت طولانی مدت فروش یا هر آمار دیگر مهم برای کسب و کارها و سازمان ها است.
نمودارهاى خطی، نحوه گسترش و یا توسعه اطلاعات را در یک مدت زمان معین به خوبى نشان مى دهند. در مفهوم ساده تر برای نمایش رشد و توسعه این نوع نمودار بهترین انتخاب است.
همچنین می تواند برای مقایسه دو متغیر مختلف در طول زمان استفاده شود. در مثال بالا، افزایش بودجه دولت در زندگی سالم با فروش آب نبات در طول ۵ سال در فصول مختلف نمایش داده شده است.
نمودار نقطه ای برای نشان دادن اینکه چگونه اشیاء مختلف بر اساس یک مفهوم در ۲ تا ۳ ابعاد متفاوت قرار می گیرند، استفاده می شود. نمودار X-Y یا Scatter نموداری است که برای نمایش حداقل دو بعد داده بکار میرود. این دو بعد داده حتما عددی هستند و مقادیر ثابت (متنی) در این نمودار قابل نمایش نیست. این نوع نمودارها عموما برای نمایش پراکندگی داده ها، نقاط تمرکز، میزان همبستگی دو متغیر و …. استفاده می شود.
در نمودار فوق ما می توانیم هزینه و قیمت فروش برای هر نوع آب نبات را در یک نگاه مقایسه کنیم.
تفاوت این نوع نمودار با نمودار خطی عمدتا معطوف دسته بندی است، در نمودار خطی، دسته بندی انجام نمیشود اما در نمودار نقطه ای یا Scatter دسته بندی انجام می شود و داده هایی که در هر دسته قرار می گیرند را نشان می دهیم.
هیستوگرام مانند نمودار دایره ای توزیع نمونه را در یک بعد نمایش می دهد. تفاوت واقعی بین هیستوگرام ها و دیگر اشکال نمودارها این است که هیستوگرام ها برای نشان دادن توزیع نمونه بر ابعاد اندازه گیری شده با بازه مشخص ایده آل هستند. بر خلاف نمودار افقی و عمودی میله ای، محور x به دسته های متضاد منفرد تقسیم نمی شود. در مثال ما، هیستوگرام نشان می دهد که چگونه بسیاری از پاسخ دهندگان در هر محدوده ای از آب نبات مصرف شده در هر هفته قرار می گیرند. محور x یک مقیاس پیوسته است، در حالی که هر نوار در محدوده پنج واحد و یا قطعه های آب نبات قرار می گیرد.
منبع: سپیدار
