به طور کلی به کنترل فیزیکی فضای انبار، شمارش دستی موجودی کالاها و مدیریت موجودی انبار در یک یا چند بازه زمانی مشخص و بررسی عدم مغایرت آن با موجودی ثبت شده در سیستم انبارداری و کاردکس کالا، عملیات انبارگردانی می گویند. مطابق استانداردهای حسابداری، این عملیات می بایست حداقل یک بار در سال در انبار شرکت های کالا محور انجام شود که البته تعداد انبارگردانی ها با توجه به تعداد کالاهای موجود در انبار و میزان اهمیت آن، می تواند بیشتر هم باشد.
عملیات انبارگردانی لازم است در حضور سرپرست انبار انجام پذیرد. چرا که وی به محل قرار گرفتن کالاها اشراف کامل دارد و این موضوع باعث تسریع روند کار می شود. همچنین سرپرست عملیات، گروه کنترل و گروه های شمارش که هر گروه متشکل از یک نفر شمارشگر و یک نفر ثبت کننده در تگ های شمارش است، نیز در عملیات انبارگردانی حضور دارند.
ردیابی کالا در طول زنجیره ی تامین، از مهم ترین دغدغه های هر بنگاه اقتصادی است. سازمان ها به دنبال آن هستند که از زمان خرید مواد و ورود آن به کارخانه، ساخت محصول در طول خط تولید، تحویل آن به انبار و در نهایت خروج آن از انبار و فروش، اطلاعات کالا را با شماره منحصر به فردی ردگیری کنند.
این راهکار در انبارهای مکانیزه معتبر داخلی و خارجی بسیار مرسوم است و تمامی شرکت های ارائه دهنده راهکارهای انبار یکپارچه معتبر دنیا آن را به مشتریان خود ارائه می دهند. با اینکار هم دقت و سرعت انجام فرآیندها بالاتر می رود و هم سبب کاهش نیروی انسانی در انبار می شود.
شناسایی و ردیابی کالاها به وسیله ی فناوری بارکد و استفاده از اطلاعات موجود در بارکد برای ثبت اتوماتیک اسناد انبار، از جمله دغدغه های مهم کسب وکارها است و پاسخ به آن منجر به افزایش سرعت و دقت در انجام عملیات جاری انبار می شود. هم چنین راهکار مدیریت موجودی کالا از واسط کاربری متناسب با انواع ترمینال دستی برخوردار بوده و به کاربران امکان می دهد تا عملیات انبارداری را به شکل سیار انجام داده و در زمان دل خواه اطلاعات را به شکل آنلاین یا آفلاین منتقل کنند.
به دلیل اهمیت بالای عملیات انبارگردانی، رعایت برخی قواعد و اصول در حین این فرآیند ضروری بوده و مهمترین آن استفاده از برچسب شمارش (تگ کالا) است که قبل از شروع انبارگردانی و به منظور تسهیل شمارش، جلوگیری از شمارش تکراری و یا از قلم افتادن کالاهایی که گردش داشته اند، چسبانده می شود تا با جمع آوری آنها پس از پایان شمارش، بتوان به عدد نهایی موجودی هر کالا دست یافت. این برچسب ها از یک شماره سریال، سه قسمت برای ثبت اطلاعات شمارش اول، دوم و سوم، کد کالا، نام کالا، واحد سنجش، تعداد و نام و امضای سرپرشت شمارش تشکیل شده اند.
همچنین قواعد دیگری همچون پلمپ انبار، عدم ورود و خروج پرسنل، مرتب کردن و چیدمان کالاها و … رعایت می شود.
هماهنگی انبارگردانی معمولا با واحد حسابداری انجام می شود و پس از آنکه زمانی برای انجام آن مشخص شد، مقدمات آن فراهم می گردد. به عنوان مثال کالاها در گروه های مشابه و یکسان دسته بندی شده و کنار هم چیده می شوند. ابزارهای اندازه گیری فراهم می شوند و مواردی که در ادامه توضیح داده می شود.
با افزایش حجم ورود و خروج کالا از انبارها، روش های سنتی که شامل ثبت دستی ورود و خروج کالا می شد، دیگر پاسخگو نیست، زیرا علاوه بر بروز اشتباه در ورود اطلاعات به نرم افزار، با سرعت نقل و انتقال کالا هم همخوانی ندارد. برای حل این مشکل، نیاز به اتوماتیک کردن ورود دیتا داریم. این کار در گذشته با استفاده از سیستم های بارکدی انجام می شد که هنوز نیز رواج دارد.
بارکد مسئله بروز خطا در ورود اطلاعات را بر طرف می کند؛ اما همچنان سرعت و حجم دیتای انتقالی، می تواند مسئله ساز شود. در حقیقت، محدودیت بارکد در نحوه خوانده شدن آن است که به خط دید مستقیم (Line of sight) نیاز دارد. به عبارت دیگر، بین بارکد و اسکنر قرائتگر آن نباید هیچ مانعی وجود داشته باشد در غیر این صورت بارکد خوانده و قرائت نمی شود. نتیجه اینکه کالاهای ورودی و خروجی باید با مکانیزمی(مثل نوار نقاله) به صورت تک تک وارد انبار شوند(یا از آن خارج شوند) تا قابل قرائت باشند؛ این مشکل در سیستم های RFID حل شده است.
در این سیستم ها نیازی به وجود خط دید مستقیم بین برچسب (Tag)، آنتن و برچسب خوان(Reader) وجود ندارد. زیرا ارتباط اطلاعات از طریق انتشار امواج الکترومغناطیسی اتفاق می افتد. این مطلب باعث می شود که تعداد زیادی کالا در هنگام ورود و خروج شناسایی شوند، بنابراین سرعت این نقل و انتقال بسیار افزایش یابد. بدیهی است که در انبارهای بزرگ که حجم ورود و خروج بالاست، استفاده از چنین مزیتی که فناوری RFID ایجاد می کند، بازگشت سرمایه (Roi) قابل توجهی به همراه خواهد داشت.
در استفاده از تکنولوژی RFID برای انبارداری سیستم مدیریت انبار (WMS) یا مکانیزاسیون انبار و یا انبارداری نوین با فناوری RFID، ردیابی معمولا در سه سطح انجام می شود:
در این سیستم ها نیازی به وجود خط دید بین برچسب (Tag) و برچسب خوان (Reader) وجود ندارد. زیرا ارتباط اطلاعات از طریق انتشار امواج الکترومغناطیسی اتفاق می افتد. این مطلب باعث می شود که تعداد زیادی کالا در هنگام ورود و خروج شناسایی شوند (در هر ثانیه بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ کالا شمرده می شود)، بنابراین سرعت این نقل و انتقال بسیار افزایش می یابد. در انبارهای بزرگ که حجم ورود و خروج بالاست، استفاده از چنین مزیتی که تکنولوژی RFID ایجاد می کند، بازگشت سرمایه (Roi) قابل توجهی به همراه خواهد داشت. در هر لحظه می توان چک نمود که از هر محصول چقدر و در کدام قفسه ها وجود دارد و اگر در هر جا مقدار این کالاها کم باشد به طور خودکار دستوری به قسمت انبارداری ارسال می شود تا قفسه ها بررسی و در صورت لزوم مجددا پر شوند. همچنین در زمان برداشتن یا گذاشتن موجودی انبار این اطلاعات ثبت می شوند، سطح موجودی انبار چک شده و در صورت نیاز سفارش به تامین کنندگان به صورت خودکار داده می شود.
انبارگردانی انواع مختلفی دارد که در ادامه هر کدام را به اختصار توضیح می دهیم :
منبع:gheyas.com
